Esma'ül Hüsna ile ilgili en detaylı bilgi kaynağı…
EL-CELÎL: Büyüklük, yücelik ve ululuk sahibi olan. Allah Teala, akla hayale sığmayacak kadar büyük ve azametli, celal ve cemal sahibidir. Onun ne gücüne kuvvetine yetişilebilir, ne de celal ve azametine. Her varlıkta bu isim kısmen tecelli eder ama insanlarda daha çok tecellisi vardır. Bu da insanın Allah’ın isim ve sıfatlarından bir kısmına mâkes ve ayna olmasındandır. Öfke, şiddet, hiddet, mehabet, celadet ve vakar şeklinde tecelli edebilir. Bazılarında gurur kibir şeklindeki görüntü ise celal sıfatının tecellisi değil, şeytani bir benlik uzantısı, hastalıktır.
“Celâlim hakkı için, eğer ölür veya öldürülürseniz, elbette Allah’ın huzurunda bir araya getirilip toplanacaksınız.” (Âl-i İmran, 3:158)
“Göklerde ve yerde ne varsa hepsi Allah’ındır. Celâlim hakkı için, biz senden önce kendilerine kitap verilenlere de, size de hep “Allah’tan korkun” diye tavsiye ettik. Eğer inkâr ederseniz bilin ki, göklerde ve yerde ne varsa hepsi Allah’ındır. Allah hiç bir şeye muhtaç değildir, hamd ve senâ O’nadır.“(Nisa, 4:131) Bu ayetler, Allah’ın büyüklüğünü, gücünü ve kudretini göstermeye yeter de artar bile. Bir de Allah’ın yarattığı ve donanımlı kıldığı, ilminden dolayı secde edilmesini emrettiği, karşısında kendi sanat eseri olarak saygı duyulmasını istediği Hz. Ademe secde etmeyip de benlik duygusuna kapılan, şeytanın ayak diretip kibirlenmesine… Haksız büyüklüğün, gurur ve kibrin onu düşürdüğü duruma ve onun gibilerin de düşebileceği zavallılık makamına bakın:
“Onları mutlaka saptıracağım, mutlaka onları kuruntulara sokacağım ve onlara emredeceğim de (putlara adak için) hayvanların kulaklarını yaracaklar. Yine onlara emredeceğim de Allah’ın yarattığını değiştirecekler.” Kim Allah’ı bırakıp da şeytanı dost edinirse, şüphesiz o apaçık bir hüsrana düşmüştür.” (Nisa, 4:119)
(En ulu!) hitabı taşıyan bu yüce ad, temiz kalbi i insanlar için uluhiyetin büyük sırlarını ifade eder. Bu ad için yaratılan hizmet meleği (Cettiyail) adında büyük bir melektir. Emrinde 4 komutan melek ve 4 melekten her biri emrinde de (73) melek vardır. Bu meleklerin her biri de yine (73)er meleğe komuta etmektedir.
Bu adı devamlı olarak anan kimsenin halvetine bu büyük melek iner ve ona hacetini verir. Ve o kimseyi iki âlemde faziletli ve azametli kılar.
Duanın okunuşu:
“Yâ Çelil! Ente-llezi vasafte nefseke bi nautil celâli, ve entel- lezi heyye’te li ahbabike meatinel visali, ve ente-llezi arrefte li tullabi rahmetike turukal kemali, Es’elüke bu celâlil mülki el kudreti el ilmi ve cemâli-ssureti ve bil hamdi ve ilmi ve kemâlükel münbasıti fi sudurül maânili enülü biha nihayetel ğibtati ve-ssurûri fi mahalli-ttedâni, ve aktebisü min bahâi behcüteke sirren minel esraril mündericeti fi-sseb il mesaniy, verzukni kuvveten tâmmeten baliğaten, enalü biha kuvvetel fe- rahi ve-ssururil mutlakı ya Ali ya Gafir..”
Bu adla sıkça ananları başkalarını gözünde heybetli ve vakarlı gösterir. Bu adın vıfkını bir kağıda yazarak, üzerinde taşıyan kimselerin önlerine çıkacak olan en azgın insanlardan korkusu olmaz. Bu ad hakkında, bir din bilgini olan Şeyh Zeyneddin El Kafi şöyle diyor;
“Bu içinde çok büyük bir gizlilik taşımaktadır. Eğer heybet, vakar ve ululuk sahibi olmak isteyen bir kimse bu adı herhangi şey üzerine yazar ve üzerinde taşırsa, maksadına ulaşmış olur. Aynı zamanda bu adı çokça anan kimselerde herkesin gözünde azametli görünür ve sagyı görür. Zalim ve zorba kişilerin bu adı anan kimseler akarşı hiç bir zararı dokunamayacağı gibi, ayrıca ondan korkar ve çekinirler. Kalbleri daimi suretle o kimsenin heybetiyle dolu olur.
Bu adın sayıca kıymeti 73’tür. B ilk sayıdır (Çelil) mana bakımından Allah’ın lütuf ve inayetiyle topluluğa ulaşmak demektir. Buradaki Cim harfi topluluğua işarettir. Bunun için harflerinin adları 431 sayı fazladır Çelil adı burada şunu ifade etmektedir. “Her emirde ve her işde bir kimseyi şerlerden kurtarmak, bir kimseyi hayırlı kılmak için dayanak teşkil etmek” ve bu da Hak Teala’nın Samed-Muid-Münci adlarına işarettir.
Bu adın 4’lü vıfkı aşağıdadır.
EL-CELİL isminin zikri (73) adettir. Zikir saati Güneş, günü Pazar’dır.